Er zijn soms momenten waarop je thuis tijdelijk of langer extra zorg nodig hebt. Wanneer het niet meer alleen lukt, dan kan je rekenen op onze thuiszorg. Elke inwoner van Leuven kan een beroep doen op deze hulp, maar bij Zorg Leuven geven we voorrang aan de maatschappelijk meest kwetsbare personen. We ondersteunen thuiswonende senioren en zwaar zorgbehoevende inwoners, zodat zij zo lang en zo volwaardig mogelijk in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen. Zo engageren wij ons voor de beste persoonlijke zorg thuis.
Een van hen is Bart. Bart is 62 jaar en doet al 30 jaar een beroep op onze thuiszorg. Aanvankelijk klopte hij bij ons aan voor poetshulp na een opname voor smetangsten, maar nadien breiden we de hulp verder uit met onze gezinszorg, klusjesdienst en onder meer de ergotherapeut van het multidisciplinaire team.
Wij gingen langs bij Bart. Verzorgende Britt komt hem vandaag helpen om soep te maken.
Bart: “Ongeveer 30 jaar geleden heb ik mijn eerste psychose gehad. Ik beeldde me dan veel in, ik dacht dat mensen rond mij met bommengordels rondliepen en dat ze alles gingen laten ontploffen. Dat was heel traumatisch. Toen hebben ze me gezegd dat ik gezinszorg nodig had.
Zo dadelijk komt Britt. Zij is verzorgende bij Zorg Leuven. Zij komt mij een beetje op weg helpen. We gaan samen soep maken en zij gaat de groenten wassen. Dan gaan we samen afwassen en alles een beetje opkuisen.“
Britt belt aan. Bart leidt haar naar de keuken en vertelt haar zijn plannen voor vandaag. “We gaan drie soorten soep maken: wortelsoep, tomatensoep en witloof-champignonsoep. En als er nog tijd over is, gaan we beneden wat kuisen.” Britt knikt: “Dat is goed, Bart.”
Britt is 40 jaar jonger dan hem, maar koos bewust voor een job in de thuiszorg. “Wij zorgen ervoor dat mensen nog zelfstandig thuis kunnen wonen. Wij helpen hen in het huishouden en bij alles wat er gedaan moet worden in hun dagelijks leven. Maar wij geven ook heel veel psychologische steun. Zo help ik ook een mevrouw van 90 jaar. Dan help ik haar met huishoudelijke taken. Maar het kan ook gebeuren dat ik daarna wat met haar bijpraat of gezelschapsspelletjes speel. Zij heeft daar veel aan. Onze job is zo divers; wij geven persoonlijke zorg, begeleiden cliënten bij een bezoek aan de kapper of dokter, maken maaltijden klaar, doen boodschappen, helpen hen bij hun administratie…”
Casa Clementina, een warm huis
Bart kan zich goed behelpen in zijn huishouden. Hij heeft een partner, maar is erg zelfstandig. Je vindt hem regelmatig in de stad en sinds kort brengt hij ook regelmatig een bezoekje aan Casa Clementina, een warm huis van Zorg Leuven waar cliënten terechtkunnen voor een goed gesprek, een tas koffie of om mee te doen aan activiteiten of creatieve workshops.
Bij Zorg Leuven vinden we het belangrijk om naast de dagelijkse ondersteuning en verzorging ook het mentaal welzijn van onze cliënten te bevorderen. Door de afbouw van het aantal psychiatrische bedden en de vermaatschappelijking van de zorg, vallen veel mensen door de mazen van het net of kunnen ze niet meer geholpen worden in de residentiële setting van de psychiatrie. Zij komen vaak als cliënten bij onze thuiszorg terecht.
Deze mensen hebben een klein sociaal netwerk, waardoor ze zich vaker eenzaam voelen en nood hebben aan sociaal contact. In Casa Clementina bieden we hen een vaste stek in een huiselijke setting aan. Onze cliënten kunnen er zonder afspraak binnenwandelen. We willen onze cliënten weer meer laten deelnemen aan de samenleving, hen een opstapje geven om opnieuw structuur in hun leven te brengen en “goesting” te krijgen om weer zelf regisseur van hun leven te worden. In Casa Clementina is elke dag een verzorgende aanwezig die hen ondersteunt en luistert naar wat de cliënten nodig hebben. Cliënten kunnen er terecht voor een tas koffie, een babbel of activiteiten zoals samen koken, samen kleren wassen, weer leren strijken… om hun zelfredzaamheid en zelfzorg te verhogen. Als ze zin hebben, kunnen ze er ook deelnemen aan creatieve workshops onder begeleiding van een creatief therapeut. Casa Clementina zorgt er zo voor dat onze cliënten andere mensen ontmoeten, terug eigenwaarde krijgen en zich er thuis kunnen voelen.
Bart: “Ik heb thuiszorg nodig, omdat ik een eetstoornis en psychologische problemen heb. Thuiszorg geeft mij structuur in mijn dag. We bereiden het eten op voorhand voor. Ik vind het belangrijk om mijn eten zo goed mogelijk te maken. Zo kan ik een structuur aankweken. Als ik 14 dagen alleen zou leven, zou het hier een chaos zijn. Ik zou niets meer doen, ik zou angstig worden en in mijn eentje in bed kruipen. Ik zou psychotisch of depressief worden.
Britt: “Bij mensen zoals Bart komen wij eigenlijk vooral voor de begeleiding, omdat ze anders dreigen in een depressie terecht te komen, waardoor ze niet meer voor zichzelf kunnen zorgen. Als wij geregeld langskomen, dan bieden wij een soort structuur aan die zij dan opvolgen en waardoor ze mentaal sterker worden.”
Bart: “Als ik een psychose krijg, dan doe ik niets, maar dan denk ik wel vanalles. Als ik in het station ben bijvoorbeeld, en ik zie ik iemand met een geldbeugel, dan denk ik dat dat een bommengordel is en dat die alles gaat laten ontploffen. Dan beginnen mijn lippen blauw te worden en begin ik in mijn broek te plassen en een uur later sta ik daar nog zo.”
Een zachte symfonie
Bart zet wat muziek op. “Ik hou van muziek, cultuur, toneel en zang. Ik heb een redelijk goede stem, ik heb 20 jaar in een koor gezongen. Maar ik heb dat moeten opgeven door mijn ziekte, want ik kon niets meer onthouden.
“I wanna take you somewhere so you know I care. But it’s so cold and I don’t know where (…) Op de achtergrond zingt Tom Odell verder terwijl Bart de soep kookt.
Bart: “Muziek verzacht de zeden. Ik zeg altijd ‘laat het leven een zachte symfonie zijn’. Muziek is mijn leven. Dat doet mij herleven. Ik werk graag met muziek.”
Tom Odell raakt de juiste snaar bij Bart. Hij praat wat bij met Britt en bespreekt zijn maaltijden van deze week. “We gaan nu de soep uitscheppen. Lekker hè? Ik maak graag mijn soepen klaar op voorhand. Zo leer ik goed portioneren om mijn eetstoornis in het oog te houden. Ik eet graag hè.”
Wat op het eerste gezicht een alledaagse taak lijkt, houdt zoveel meer in.
Britt: “Als ik langskom, houd ik alles wat mee in het oog. Als mensen speciale noden hebben, dan kunnen we daar sneller op inspelen. Wij hebben bijvoorbeeld ook een psychologe bij onze thuiszorg. Als wij merken dat het met onze cliënten wat moeilijker gaat, dan kan zij eens komen babbelen met hen om alles goed op te volgen. Zij bekijkt dan of er eventueel extra hulp voorzien moet worden. Soms is er meer nodig dan enkel ondersteuning bij de dagelijkse taken in het huishouden. Dan kunnen wij onze psychologe vragen om even langs te komen. Samen met de cliënt kijkt zij dan wat er moeilijk loopt en wat er nodig is om je beter te voelen.”
Bart bevestigt: “Dat is ideaal, mijn psychiater heeft mij eens aangeraden om er een week tussen uit te gaan. Ik heb mij dan ergens een week laten opnemen, in crisis, hé. Ja … Ik zag slangen in de diepvries zitten enzo… Ik begon tilt te slagen. Dus heb ik gevraagd om mij een week te laten opnemen.”
Britt: “Hij is daar wel heel eerlijk over wanneer hem dat overkomt.”
Bart: “Ja, ik had toen gewoon iemand nodig. Mijn vriend had toen gezegd ‘Bart laat u opnemen’ en ik heb me dan een week laten opnemen. Toen ik terugkwam, was ik helemaal ontspannen.”
Britt: “Dankzij zijn psychiater kon Bart snel doorverwezen en opgenomen worden. Mocht Bart geen thuiszorg krijgen, dan zou hij niet meer alleen kunnen wonen. Dan zou hij permanent opgenomen moeten worden. Zolang mensen thuis kunnen wonen met alle hulp die ze nodig hebben, moeten we ervoor zorgen dat dat kan.”
Bart: “Ik ben heel blij dat ik nog thuis kan wonen dankzij gezinszorg, het team van Pastya, mijn psychiater en de hulpverleners. Ze hebben ooit twee jaar na elkaar, een traject begeleid wonen geprobeerd voor mij. Dat is niks voor mij. Hier thuis kan ik muziek spelen naar keuze, zelf mijn eten klaarmaken en mijzelf ontplooien. Ik kan zelf alles beslissen. Dat kan je in begeleid wonen niet. Daar zeggen ze, ‘nu moet je dit doen en nu moet je dat doen’. Dat is niks voor mij, hè. Hier doen we alles in samenspraak met thuiszorg.
De soepen zijn klaar en uitgeschept. “Dat zijn mijn soepen à la chef!”, besluit Bart.
Samen maken we meer mogelijk
Het verhaal van Bart illustreert het belang van de preventieve functie van thuiszorg. Onze medewerkers zorgen er niet alleen voor dat onze cliënten langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Maar daarnaast zijn onze medewerkers ook de ogen en oren van een heel netwerk dat klaar staat voor de cliënten. Zo vervullen zij een belangrijke signaalfunctie waardoor we kunnen anticiperen op extra zorgnoden.
Door vaak aanwezig te zijn bij de cliënten thuis merken we immers vroegtijdig signalen op. Onze aanwezigheid, onze structuur en onze hulp zorgen voor een houvast voor de cliënten waardoor we in situaties van psychische kwetsbaarheid escalaties kunnen voorkomen en heropnames kunnen vermijden.
Maar ons multidisciplinair netwerk bestaat niet alleen uit psychologische ondersteuning. Zo zorgt onze casemanager ook voor een optimale leef- en woonomgeving en geeft onze ergotherapeut gratis advies over valpreventie, hulpmiddelen en woningaanpassingen. Casa Clementina is naast een warm huis ook een levensbestendige kijkwoning waar je kan ervaren hoe die aanpassingen en hulpmiddelen je kunnen helpen om langer thuis te blijven wonen. En onze mantelzorgcoördinator is een belangrijke schakel tussen thuiszorg en het eigen netwerk van onze cliënten die instaan voor de zorg en op hun beurt ook geconfronteerd worden met vragen en bekommernissen.
Kortom, een sterk professioneel netwerk dat niet alleen ondersteuning, structuur en een luisterend oor biedt, maar ook zorg op maat zodat alle cliënten gesterkt in hun eigen talenten zelf de regie in eigen handen kunnen behouden.
Barts vriend, Jan, schreef zelf een gedicht over Casa Clementina. Het gedicht beschrijft de huiselijke geborgenheid waarmee we meer mogelijk proberen te maken voor onze cliënten.
Casa Clementina , je bloost in mijn wangen en lacht in mijn hart.
Thuis bij jou voel ik mij zo geborgen. Door de zorg die ik van jou krijg.
Je zorgt elke week dat we kunnen koken samen en elke dag mogen we in de tuin al aan tafel binnen een handje werken ter ontspanning of gaan we zingen.
Een babbel bij een tas koffie, jouw helpende hand overal, het brengt ons steun.
Ja met mijn knipoog druk ik jou de hand nu. Casa Clementina dank je wel.